De zin en onzin van boekverkiezingen

Vandaag publiceert Hebban de longlist van de Hebban Thrillerprijs 2020. Elk half uur wordt een volgend tipje van de sluier opgelicht en een nominatie getoond. Ik vind het een spannende gebeurtenis. Niet dat ik denk dat Bonuszoon genomineerd wordt, want het is helaas nog niet door de recensenten van Hebban onder de loep genomen. Tot mijn plezier zie ik wel een aantal boeken genomineerd die echt op de lijst thuishoren zoals het Bloemenmeisje van Anya Niewierra die afgelopen woensdag ook al de Schrijfjuffers leestip was.

Boekverkiezingen

Ik vind het een lastig fenomeen. Als je sporter bent en als eerste over de finish komt of als je de meeste ballen in het doel trapt, is het duidelijk. Dan ben je nummer 1. Maar wat als het gaat om creatieve zaken zoals het schrijven van verhalen. Het bekende gezegde is hier op zijn plaats: Over smaak valt niet te twisten. Wat de een bestempelt als een geweldig boek, vindt de ander een draak van een verhaal. Zoveel mensen, zoveel meningen. Dus hoe beoordeel je of een boek op het erepodium thuishoort?

Achter de kudde aan

Feit is dat de mens een kuddedier is. Als we in een vreemde stad een hapje willen eten, verkiezen we vaak het restaurant dat al lekker vol is boven het lege terras van de buren. Hetzelfde gebeurt met boeken. In de boekhandels liggen vaak alleen de boeken van de gearriveerde schrijvers. Op deze manier bepaalt de boekhandelaar de smaak van de meeste lezers. Op die manier lijkt ook de top 100 spannende boeken samengesteld. Zoals Hanneke Tinor-Centi eerder deze week al aangaf: Het is bizar dat deze lijst de afgelopen twee jaar gedomineerd wordt met werk van slechts 29 auteurs, waarvan 8 een Nederlands of Belgisch paspoort heeft. Terwijl, zo deed zij haar oproep, er zo veel goede verhalen door Nederlandse, minder bekende auteurs, zijn geschreven. (n.b. Hanneke, bedankt dat je ook mijn naam in dit rijtje noemt.)

Wie is nu de beste?

Net als ieder jaar hebben we de afgelopen maanden weer de nodige boekverkiezing van het jaar mogen meemaken. De boeken van de Schrijfjuffers mochten ook in een aantal van deze lijstjes prijken. Diverse lezersgroepen nomineerden hun beste rijtje van het jaar. Bij de ene verkiezing koos een jury uiteindelijk de beste en bij anderen mocht het publiek kiezen. En achter die laatste optie plaats ik enkele vraagtekens.

Voor minder bekende auteurs is zo’n verkiezing een enorm prettige marketingtool. Tussen de 27.000 publicaties per jaar is het flink dringen om in het zicht te komen van de lezer. Dus elke mogelijke exposure die je in de schoot geworpen krijgt, is meegenomen. Zo ook dit soort verkiezingen. Dus wat doe je als auteur? Je gilt moord en brand in jouw netwerk om vooral te gaan stemmen. Slim uiteraard en ook de Schrijfjuffers zijn niet roomser dan de Paus: ook wij sporen onze familie en vrienden aan om te stemmen. En doe je dat niet, dan weet je bijna zeker dat je niet gaat winnen. Een top marketingtool dus, maar is jouw boek dan ook echt de beste als het de top heeft bereikt?

Bloggers en recensenten

Ik weet het antwoord niet op de aan mezelf gestelde vraag. Ik kom er simpelweg niet uit. Wel weet ik dat tijdens het schrijven juist de familie vaak een slechte raadgever is. Zij willen je namelijk niet voor het hoofd stoten met al te kritisch commentaar op het geschreven werk. Feedback van familie is daarom vaak heel vleiend, maar van weinig waarde. De mening van bloggers en recensenten is dat daarentegen wel. Zij lezen meer dan menig ander en zijn vaak goed in staat om duidelijk te beschrijven wat de kwaliteit van een verhaal is omdat wordt ingegaan op plot, schrijfstijl en spanningsboog. Al blijft het smaakelement alsnog lastig in te passen als waardering.

Jury

Hoe fijn de stem van het publiek bij een boekverkiezing marketingtechnisch ook is, het zegt, in mijn ogen, minder over de kwaliteit van het verhaal. Wat als je een geweldige schrijver bent, maar een minder groot netwerk hebt? Of je even geen tijd hebt om het publiek te enthousiasmeren om te stemmen? Je hebt dan in feite bij voorbaat verloren. Is dat fair? Daarom lijkt het me een goed idee dat bij elke verkiezing tenminste 50% wordt bepaald door een jury van bloggers en recensenten. Een mooie combinatie tussen de stem van het lezerspubliek en zicht op kwaliteit. Wie is het met me eens?

Wellicht vind je dit ook leuk?

3 reacties

  1. In de kern ben ik het helemaal met je eens. Er is echter nog wel een lastig punt: onder de bloggers en al dan niet zelf verklaarde recensenten zijn grote kwaliteitsverschillen. Hoe ga je daar mee om?
    Elke cesuur lijkt betwistbaar…

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.