Recensies: draken of dromen?

Eerder deze week ontstond op Facebook een discussie over recensies, niet lang daarna gevolgd door een whatsapp gesprek tussen diverse schrijvers over hetzelfde onderwerp. De recensie: de een wordt omarmd en de ander voelt als de gevreesde luis in de pels.

Auteurs zijn net mensen

Het is een gegeven dat iedere schrijver met dicht geknepen billen het oordeel van de lezer afwacht als zijn boek eenmaal is gelanceerd. Een boek is voor de schrijver als een dierbaar kind. Voordat een verhaal op papier staat, ondergaat het plot meestal meerdere gedaantes. Er wordt bedacht, onderzocht, geschreven, geschrapt, herschreven, geredigeerd, opnieuw geschreven, herlezen en uiteindelijk de puntjes op de i gezet. Hierbij krijgt de auteur gelukkig hulp van proeflezers, redactie en eindredactie, dus rolt er uiteindelijk een foutloos boek van de drukpers.

17 keer redigeren

Zonder fouten?! Was dat maar waar. Je staat er misschien niet bij stil, maar schrijvers zijn net mensen en mensen maken fouten. Net als redacteuren en eindredacteuren. Uit onderzoek bleek ooit dat een boek tenminste zeventien redactierondes nodig heeft voordat het volstrekt foutloos in de winkel ligt. Dat aantal is voor de meeste manuscripten simpelweg niet realistisch. En daarom doet de schrijver, samen met de uitgever, zijn uiterste best om inhoud en vorm picobello af te leveren en is hij er oprecht ziek van als in het gedrukte exemplaar alsnog een fout wordt ontdekt.

Een 10 is verdacht

Het lezersoordeel gaat uiteraard niet alleen over een verkeerd geplaatste dt. Het is reuze spannend of de lezer snapt wat het brein van de schrijver heeft geproduceerd. Is het leuk, bloedstollend, humoristisch, romantisch of wat dan ook de bedoeling was? Een boek dat veel recensies krijgt, valt op en stijgt op de ladder van bekendheid. Zeker als het mooie kritieken zijn. Een massaal gedeelde schouderklop voor de auteur. Hoe heerlijk! Dat willen we allemaal. Het is echter af te raden om familie en vrienden voor het promotiekarretje te spannen. Dat voelt al snel ongeloofwaardig en riekt naar vals spel. Een lijst met tienen keert zich op den duur tegen je. Wat is dan het devies om de lezer te paaien?

Een kwestie van smaak

Hoe graag we misschien ook willen, we kunnen het niet iedereen naar de zin maken. Wat de een ervaart als prachtige beeldende volzinnen, vindt de ander onnodige ballast. En dat mag. Smaken verschillen. Wat in mijn ogen niet mag, is het ongefundeerd afkraken van iemands geesteskind. De lezer realiseert zich op zo’n moment niet dat er maanden, zelfs jaren werk is verricht. Dat feit op zich verdient respect. Daarom mag een auteur verlangen dat de lezer zijn oprechte mening uit. Lovend, kritisch of zelfs negatief, mits eerlijk, goed onderbouwd en met een beetje eerbied voor de noeste arbeid.