Kleur alles in!

Afgelopen maandag was het ‘Blue Monday’. Deze derde maandag van januari schijnt de meest depressieve dag van het jaar te zijn, waarop we massaal treuren over het feit dat het met onze goede voornemens wéér niks is geworden en we ons door het sombere weer en het gebrek aan feestelijke vooruitzichten behoorlijk ellendig voelen.

De term werd in 2005 bedacht door een Britse psycholoog en werd door veel mensen direct omarmd. Een verdrietige maandag moest inderdaad wel blauw zijn. De kleur blauw wordt vaak verbonden met neerslachtigheid. In 1987 zong Chris Isaak ‘Blue hotel’, een nummer over een allesoverheersend gevoel van eenzaamheid. Vorig jaar gebruikten Suzan en Freek dezelfde associatie bij deze kleur in hun hit ‘Blauwe dag’, dat verhaalt over iemand bij wie het allemaal even tegenzit. En heel Nederland weet hoe somber we ons plotseling kunnen voelen als er een blauwe envelop op de deurmat ploft (zou daar over nagedacht zijn?).

Fastfood

Het feit dat mensen zonder erbij na te denken associaties leggen bij bepaalde kleuren, is een heel interessant verschijnsel. Het principe wordt veel toegepast in de marketing; bedrijven huren experts in om te bepalen welke kleur logo het best bij hun product of het gewenste bedrijfsimago past. Denk bijvoorbeeld eens aan McDonalds. Jarenlang had deze fastfoodketen een rood met geel logo. Tot het moment waarop de directie blijkbaar besloot dat het tijd werd om duurzaamheid uit te stralen. Het imago moest anders en daarmee ook de kleur. Inmiddels staat Nederland vol met palen met een ‘gele-M-op-een-groen-vlak’ logo. Mijn eigen bedrijfslogo heeft als hoofdkleur eveneens groen, wat goed past bij het vakgebied milieuwetgeving waarin ik werkzaam ben.

Smoothie

Hoewel bovenstaande anders doet vermoeden, zijn onze associaties bij bepaalde kleuren niet altijd gelijk. Ze hangen namelijk sterk af van de omstandigheden waaronder de kleur wordt gezien. Zo roept groen dus vaak beelden op van rust, schoonheid, natuur en duurzaamheid, maar als we in een thriller iets lezen over een flesje met een felgroene substantie dan denken we meestal niet aan een biologisch verantwoorde smoothie. In dat geval leggen we een andere link: gif. Bij het lezen van de boektitel ’22 groene kevers’ worden we vooral nieuwsgierig. Hoezo groen?  En de kleur blauw, vaak zo deprimerend, krijgt ineens een andere lading als je in een roman leest dat een liefdeskoppel samen door een weiland loopt, met boven hen een stralend blauwe lucht. Dan voelen we optimisme, blijdschap en het lichte briesje dat hoort bij een vrolijke zomerdag.

Seks

Dit verschijnsel kun je als auteur slim inzetten. Blauwe lucht betekent vrolijkheid, maar grijze lucht benadrukt de lange dag die voor de hoofdpersoon ligt, waarin hij door de miezerregen naar zijn saaie kantoorbaan moet lopen, terwijl hij alleen maar kan denken aan zijn vriendin die hem net verlaten heeft. Rode lucht staat voor passie. De kleur rood doet ons denken aan verliefdheid en het hevige verlangen naar een ander. Niets zo fijn als half februari een rode envelop in je brievenbus te vinden. Je hoeft er daarom bij rode lucht weinig moeite voor te doen een personage voor je te zien dat seks heeft op het strand, bij de ondergaande zon. Al kan het momenteel ook zijn dat je bij rode lucht alleen maar moet denken aan bosbranden, weggevaagde dorpen, zielige koalaberen en uitgeputte brandweerlieden. Dat heb je soms. Zwarte lucht betekent rampspoed. Als het dondert en bliksemt en de regen met bakken uit de lucht komt, dan gaat een personage het zwaar krijgen. Dat voelen we meteen aan. Er zal wel iemand sterven of ernstig ziek worden. Of het personage wordt mishandeld en voor dood achtergelaten in een donkere steeg.

Sneeuw

Het werkt ook bij sneeuw. Witte sneeuw is zuiver en rein; we kunnen er volop van genieten. Gele sneeuw? Smerig! Ga eruit, zeggen we in gedachten tegen het personage. We weten waar die kleur vandaan komt en dat je daar niet in moet liggen. Rode sneeuw? De kleur van bloed. We leggen meteen de associatie met geweld. Zwarte sneeuw? Hé, dat is bijzonder. Bij sneeuw in die kleur komt er niet direct een beeld opzetten. Daarom ben ik zo benieuwd wat de auteurs die aan deze schrijfwedstrijd gaan meedoen, van hun thrillernovelle gaan maken.

Als je de psychologie van kleuren op een slimme manier in je teksten kunt toepassen, zal dat je lezer helpen om aan te voelen wat er gebeurt en zo dichter bij de emoties van de personages te komen. Er is op internet veel achtergrondinformatie te vinden, bijvoorbeeld hier en hier. Of lees de boeken die deze week de leestip van de Schrijfjuffers vormden. Hoe beter je weet welke psychologie er achter kleurgebruik zit, hoe beter je deze kunt toepassen.

Hoe gebruik jij kleur in je verhalen? Laat het ons weten! We vinden het leuk om van je te horen.

Foto: pexels.com

Wellicht vind je dit ook leuk?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.