Jaarlijks kijken vele liefhebbers van het Spannende Boek met gepaste opwinding uit naar het moment dat hij daar is: de Detective en Thriller gids van Vrij Nederland. Dit jaar alweer de veertigste uitgave met 314 recensies en de Thriller van het Jaar. Dat wordt weer smullen!
Ook ik verheug me elk jaar opnieuw op de gids. Waarom? Allereerst omdat de recensies met duidelijk plezier en gevoel voor humor zijn geschreven. Een naslagwerk vol lees-inspiratie, hoewel ik vrees dat ook door dit onderhoudend enthousiasme een aantal boeken in de praktijk tegenvalt.
Persoonlijk
Daarnaast is er nog iets anders aan de hand. Dit jaar heeft de gids een persoonlijk randje: het debuut Onder Invloed van Schrijfjuffer Tamara staat er ook in. Onze groepsapp staat rood gloeiend. Eén ster. Wát?! Eén ster?! ‘Dat is jammer, maar smaken verschillen,’ roepen we hard, denkend aan alle lovende recensies uit blogtours, in Trouw en van collega’s uit Tamara’s vakgebied. Ik wijs op de fijne blog van Angelique Haak, wiens tweede thriller Uitgeschakeld op Bol.com vijf sterren kreeg en het er nu met ‘slechts’ twee moet doen. Tamara troost zichzelf met de gedachte dat je ook nul sterren kunt krijgen.
Maar het zet me wel aan het denken. Volgend jaar kan ik hier ook in staan. Met een vernietigend oordeel voor mijn debuutthriller Familiegeluk. Hoe erg is dat?
Niet per se negatief
Vreselijk, is mijn eerste gedachte. Mijn tweede is iets genuanceerder. Wie de gids aandachtig doorneemt, weet dat een laag aantal sterren immers niet per se een negatieve beoordeling betekent. Zo kan de twee sterren beoordeling van deel één van de trilogie van de Zweedse Louise Boije af Gennas ook gezien worden als een aanmoediging voor de nog komende twee delen. En zie daar, deel twee wordt beloond met vier sterren. En Sandra Brown blijkt ondanks een ogenschijnlijke matige twee sterren in haar Door het vuur toch ‘ouderwets lekker bezig’.
Subjectief?
De vraag dringt zich onvermijdelijk bij me op: in hoeverre hangt het aantal sterren af van de recensent in kwestie? Professionele objectiviteit ten spijt, sommige mensen zijn nu eenmaal zuiniger met punten dan anderen. En hoe worden de boeken verdeeld? Op persoonlijke voorkeur of willekeur?
Voordat ik het weet ben ik aan het vinken. Links de initialen van de beoordelaars, rechts het aantal sterren dat ze hebben uitgedeeld. Als ik een tussenstand deel met de Schrijfjuffers blijkt Tamara hetzelfde te doen. Noem het bèta, gezonde achterdocht of de onvermijdelijke zoektocht naar erkenning (en het goedpraten als we die niet vinden). Het maakt niet uit, het houdt ons bezig.
Tijdgeest
Al vinkend, bedenk ik me dat er wellicht ook een onderscheid gemaakt kan worden in type boek. Als zelfs de makers van de gids opmerken dat de meeste vijfsterrenboeken spionageverhalen betreffen, dan hebben zij in mijn ogen gelijk als ze zich afvragen of er een causaal verband is te leggen tussen dat wat hen aanspreekt en de huidige politiek roerige tijden. En als dat inderdaad zo is, dan gaat het aantal sterren hiermee voorbij aan mensen die een thriller lezen ter ontspanning en ontsnapping van de werkelijkheid. Mensen zoals ik.
Nerd
De nerd in mij gaat nog een stapje verder en vraagt zich af in hoeverre er naast de recensenten, een verband is te leggen tussen het aantal sterren en zaken als land van herkomst, sexe van de hoofdpersoon of auteur, titel, prijs, uitgeverij of cover. Ik wil het weten!
En dus stort ik mij de komende weken op een grondige analyse van de veertigste Vrij Nederland Detective & Thriller Gids. Welke conclusies zijn er te trekken én is er een arbitraire, maar desalniettemin intrigerende combinatie van factoren die je als auteur verzekert van tenminste vier sterren?
Wordt vervolgd…
3 reacties
Kijk met belangstelling naar het vervolg van dit bericht. Jammer dat je niet erbij kunt betrekken wie het gelezen heeft en de sterren heeft gegeven want pas dan kun je conclusies trekken. Maar…..gewoon lekker doorgaan met schrijven. Het valt me regelmatig op dat ik een boek heel goed vind (zoals dat van Tamara) en een ander het maar zozo vindt. Gelukkig is er een groot publiek.
Bedankt Elly!
Dit schreef ik enkele jaren geleden: “Al enkele jaren koop ik de V-N Thrillergids niet meer. In het verleden verbaasde ik me meermalen over de merkwaardige waarderingen van sommige boeken die vaak volledig tegen de communis opinio ingingen. Wat te denken van die ene ster voor het geweldige “Manzanilla” van Ellen Gerretzen en de schamele twee sterren voor het zeer lezenswaardige “De vrienden van Pinocchio” van Tomas Ross? De onderbouwing ervan ken ik niet, die zie ik niet op internet. Zojuist zag ik bij toeval de waarlijk vernietigende recensie in V-N van de hand van Jeroen Vullings uit een ouder jaar van de meesterlijke thriller “De een zijn dood” van Bernlef. Ronduit belachelijk zoals hij dat boek de grond in schrijft. Het moet maar eens gezegd worden !”