Asem

Even hang ik tegen de trapleuning om wat asem te krijgen. Maar de gedachte aan de vrouw in nood geeft me nieuwe kracht. Ik moet er heen.

Dit is een zin uit het korte verhaal Museumplein dat ik schreef voor de bundel Dood door onschuld. Ook deze keer had ik meerdere mensen gevraagd om mijn schrijfwerk door te nemen voor ik het naar de uitgever zou sturen. Een van de proeflezers had een dikke streep gezet door asem en verbetert door adem. Even twijfelde ik aan mezelf.

Halosie

Asem is een woord uit mijn jeugd en ik weet dat ik op die woordenschat niet altijd kan bouwen. Zo dacht ik gedurende mijn hele lagere schoolperiode dat een klokje om je pols een halosie heet en dat ik in de Jonkie van der Pollstraat woonde terwijl de beste man een jonkheer was. En pas in de laatste jaren van de middelbare school had ik door dat ‘hun zijn’ geen Nederlands is. Kortom, onder de rook van Amsterdam opgroeien geeft een kleurrijke, maar niet altijd betrouwbare woordenschat.

3 plat

Ik twijfelde dus na de opmerking van de proeflezer, maar dacht toen terug aan de kruiswoordraadsels waarin lucht gevraagd werd en adem of asem ingevuld kon worden. Een snelle google-actie bevestigde dat het een legaal woord is. Het woord ademt mijn jeugd en dus bleef het in mijn verhaal.

Kill your darlings

Heel even dan. Tijdens een redactieronde kreeg ik het volgende commentaar: ‘Adem mag ook. Asem is een goed Nederlands woord, dat wel.’ Als twee van de vijf lezers struikelen over een woord, dan kun je maar één ding doen: schrappen.

Vergeetwoord

Zoals dat gaat met gekilde darlings deed dit een beetje pijn. Ook al bestond dit schatje uit een enkel woord. En die pijn nam toe toen ik Frits Spits in De Taalstaat het vergeetwoord asem hoorde omarmen.
Een vergeetwoord! Ik had een bijdrage kunnen leveren aan de instandhouding van onze taalhistorie en ik heb het woord geschrapt. Heb ik een fout gemaakt?

Ilja Leonard Pfeijffer

Onbekende woorden in een tekst zijn op zichzelf niet slecht. Bij het lezen van Grand hotel Europa heb ik minstens vijf woorden bijgeleerd. Maar ja, dat past wel bij het taalgebruik van de welbespraakte, erudiete en zichtbaar intelligente Ilja Leonard Pfeijffer.

Mijn eigen schrijfstijl wordt als makkelijk leesbaar en dyslexie vriendelijk bestempeld. Een minder gangbaar woord lijkt dan al snel een typfout. Dus ja, ik denk dat ik het prachtige vergeetwoord terecht heb geschrapt.

Linkmiegel

Gelukkig verliepen de overige 3000 woorden van mijn korte verhaal iets minder moeizaam. En ik troost me met de gedachte dat ik in een volgend verhaal misschien iemand kan opvoeren die aan de lopende band vergeten woorden gebruikt. Linkmiegel, porem, tronie, dat soort termen. Dan valt asem niet zo uit de toon.

En tot die tijd vlecht ik het woord gewoon wat vaker in mijn spreektaal. Bij het hardlopen bijvoorbeeld. ‘Zeg, kunnen we een stukje wandelen? Ik zit even achter mijn asem.’

Photo by Jakob Owens on Unsplash

Wellicht vind je dit ook leuk?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.